Ölümlü Ve Yaralanmalı Trafik Kazalarında Tazminat

Günümüzde sıklıkla karşılaşılan ve ciddi sonuçlar doğurabilen sorunlardan biri trafik kazalarıdır. Bu kazalar, hayatını kaybeden veya yaralanan insanların kendileri ve yakınları için hem maddi hem manevi bir yük oluşturur. Ancak trafik kazalarının ardından tazminat talebi bulunmak, mağdurların en azından maddi haklarının korunmasına yardımcı olur.

Trafik Kazalarında Tazminat Hakkı Nedir?

Trafik kazalarında tazminat hakkı, yaşanan kazada yaralanan veya ölen kişilerin zararlarını karşılamaları için verilen bir haktır. Maddi ve manevi çeşitleri bulunan tazminat hakları, kazaya neden olan tarafın ya da sigorta şirketinin sorumluluğu çerçevesinde talep edilebilir.

Trafik kazası nedeniyle açılan tazminat davasının hukuki dayanağı, trafik kazasının bir haksız fiil

olmasıdır. Ancak tazminat alabilmek için prosedürleri yerine getirmek ve geçerli süre içinde başvuru yapmak gerekir. Kusurlu ve kusursuz tarafların hukuki durumları ve sorumlulukları neticesinde sonuçlanan davada uzman bir avukatın önemi oldukça büyüktür.

Trafik Kazalarında Ölüm Durumunda Tazminat Talebi Nasıl Yapılır?

Kaza geçiren kişi ya kişilerin vefat etmesi durumunda, hayatını kaybeden kişilerin yakınları tazminat talebinde bulunabilir. Bunun için kaza raporlarında, vefat eden kişinin trafik kazası nedeniyle hayatını kaybetmiş olduğunun kanıtlanması gerekir. Gerekli belgeler bir avukata ya da savcılığa verildiği zaman tazminat davası için hak talebinde bulunulabilir.

Ölümlü Trafik Kazalarında Tazminat Davasını Kimler Açabilir?

Vefat eden kişi yaşarken bu kişiden destek alan herkes maddi veya manevi tazminat davası açabilir. Vefat eden kişinin eşi, çocukları, anne ya da babası herhangi bir destek kanıtlamak zorunda değildir. Ancak nişanlı, dayı, teyze, amca gibi akrabalar; destek aldıklarını kanıtladıkları sürece trafik kazası nedeniyle tazminat alabilir. Bu tazminat aynı zamanda destekten yoksun kalma tazminatı olarak kabul edilir.

Yaralanmalı Trafik Kazalarında Tazminat Talebi Nasıl Yapılır?

Yaşanan trafik kazasında bir yaralanma meydana gelmişse, yaralanan kişinin kendisi maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahiptir. Çalışma hayatı boyunca uğradığı işgücü kaybı ve kaza sonucu yaşadığı mülkiyet hasarı nedeniyle maddi tazminat davası açılabilir. Manevi tazminat davasıysa yaşanan kötü durumdan dolayı psikolojik olarak zarar görme nedeniyle açılabilir.

Yaralanmalı Trafik Kazalarında Tazminat Davasını Kimler Açabilir?

Eğer şahıs ciddi bir hasar almamışsa ya da bedensel fonksiyonlarını kullanabiliyorsa kendisi dava açabilmektedir. Ancak ciddi hasar aldığı durumlarda tazminat davasının yakınları tarafından açılması gerekir. Bunun için birinci derece akrabaları ve maddi destekte bulunduğu diğer yakınları da destek aldıklarını kanıtladıkları müddetçe maddi tazminat davası açabilmektedir.

Trafik Kazasından Kaynaklanan Tazminat Davası Hangi Taraflara Karşı Açılır?

Hukuki niteliği bakımından haksız fiil olarak kabul edilen trafik kazaları, maddi ve manevi tazminat hakkı doğurur. Ancak haksız fiili bizzat işleyenler dışında da tazminat sorumluları olabilir. Tek taraflı kaza durumlarındaysa yolcular ve sürücüler, kusur kendilerinde olmadığı sürece sigorta şirketlerine dava açabilir. İki taraflı olarak yaşanan kazada ölüm, yaralanma veya mal varlığına zarar gelmesi durumunda dava açılabilecek taraflar şöyledir:

Aracın sürücüsü: Kazada kusurlu olan aracın sürücüsüne dava açılarak tazminat talep edilebilir.

Araç sahibi: Kendisi aracın içinde olmasa bile araç sahiplerine dava açılabilir. Ayrıca aracın işleteni kabul edildiği için araç sahiplerinin tazminat ödeme zorunlulukları vardır.

Araç işleteni: Trafik kazasına karışan araçların işletenleri her türlü kazadan sorumludur. Ancak araç işleteni, araç üzerinde herhangi bir sorumluluğa sahip olmadığını ve araç için ödeme yapmadığı gibi bilgileri kanıtlarsa bu sorumluluktan kurtulabilir. İşletmeyle yapılan bir araç biletle işletiliyorsa sorumluluktan kaçma hakkına sahip değildir.

Sigorta şirketi: Kazaya karışan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (trafik sigortası) hangi şirkete aitse, o şirkete tazminat davası açılabilir. Poliçe kapsamına göre İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası (kasko) olan araçlar için de kasko şirketine dava açılabilir. Her iki şirket de kanunlar tarafından belirlenen zorunlu sigorta limitlerine kadar temin etmek zorundadır.

Sigorta Şirketlerinin Ödeyeceği Tazminat Miktarı Neye Göre Belirlenir?

Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde ölümlü ya da yaralanmalı kazalarda sigorta şirketlerinin sorumlu olduğu belirtilmiştir. Poliçede tanımlanan motorlu araca göre 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda, işletene düşen hukuki sorumluluklar belirtilmiştir.

Sigorta şirketleri, kazaya bağlı olarak zorunlu sigorta limitlerine kadar ödeme yapılabilmektedir. Bazı durumlarda sigorta şirketleri rucü etme hakkına sahiptir. Bu durumlar şöyledir:

• Sigorta yaptıran kişinin prim borcunu ödememiş olması,

• Sigorta limitlerinin artmasından sonra ek poliçe yaptırılmaması,

• Sigorta süresi bittikten sonra poliçenin yenilenmemesi.

Cismani zararlardan kaynaklı olarak sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılabilir. Komisyon, sigorta şirketlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları ve tazminat taleplerini değerlendirme hakkına sahiptir. Başvuru yapabilmek içinse sigorta poliçesinin olması, sigorta şirketiyle anlaşmazlık yaşanması, belge ve delil sunumu gerekir. Ayrıca başvuru süresinin dışına çıkılmaması oldukça önemlidir.

Trafik Kazalarında Neye Göre Tazminat Alırım?

Ölümlü ya da yaralanmalı kazalarda tazminat miktarı belirlenirken tarafların sosyal ve ekonomik durumları, olayın nasıl meydana geldiği, tarafların kusur durumu ve BK madde 4 gereği hak ve nefaset kuralları dikkate alınır. Buna bağlı olarak yolcu ve yayalar da kusur oranları ve diğer faktörler dikkate alındığında tazminat alma hakkına sahip olabilir.

Tazminat hesaplaması yapılırken aşağıdaki yöntemlerden de yardım alınır:

Maddi zararlar belirlenir: Kazada meydana gelen maddi zararlar, aracın tamiri ya da değiştirilmesi, sağlık masrafları ve rehabilitasyon gibi giderler hesaplanır.

Gelir kaybı hesaplanır: Yaralanan ya da vefat eden kişi çalışıyorsa geçici ya da kalıcı olarak iş göremez duruma geldiğinde gelir kaybı oluşur. Bu durumda kişinin kazadan önceki ve potansiyel olarak sonraki kazançları hesaplanır.

Sağlık harcamaları hesaplanır: Yaralanan kişinin ilerleyen dönemlerde de göreceği tedavi, ilaç, fizyoterapi gibi sağlık harcamaları tazminata dahil edilir.

Gelecek zararlar tahminen hesaplanır: Kazadan kaynaklanan ve gelecek dönemlerde oluşabilecek zararlar da hesaplanır. Örneğin bakım giderleri, gelir kaybı ya da yakınlarının maddi durumları gibi faktörler göz önünde bulundurulur.

Manevi tazminat davaları: Bu tip davalar, davacıların belirlediği miktara göre açıldığı için ek bir hesaplama gerektirmez. Davayı kazanan kişiler, davayı açarken belirttikleri tutarda manevi tazminat alma hakkına sahiptir.

Tazminat hesaplamalarında yaş, gelir durumu, maluliyet oranı gibi faktörler dikkate alınır. Bu faktörler mağdurun mevcut durumunu ve gelecekteki kayıplarını belirlemek açısından değerlendirilir. Kesinlik belirlenmesinde tıbbi raporlar, uzman görüşleri ve diğer kanıtlar da kullanılır. Ancak ceza dosyasıyla hukuk dosyası birbiriyle bağlantılı olduğundan dolayı bu konularda uzman bir avukattan destek alınması ve zaman kaybetmeden harekete geçilmesi oldukça önemlidir.

Kusurlu ve Kusursuz Taraflar Tazminat Davalarında Nasıl Değerlendirilir?

Tazminat davalarında, kusurun değerlendirilmesi ve tarafların sorumluluğun belirlenmesi gerekir. Kusurlu taraflar, kazaya neden olan davranışlara sahip oldukları için sorumluluk sahibi kabul edilir ve tazminat ödemekle yükümlüdür. İki tarafın da kusurlu olduğu durumlarda ödenmesi gereken tazminat miktarı kusur oranlarına göre düşürülebilir. Örnek olarak:

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2016/ 575 sayılı kararında; davacı yaralı ve sürücü %100 kusurlu olduğu için 10.000 TL tazminat verilmiştir. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2015/ 10507 sayılı kararındaysa sürücü %100 kusurludur ve 25 yaşındaki E. Trafik kazasında vefat etmiştir. Davada vefat eden kişinin annesine ve babasına ayrı ayrı 15000 TL, kardeşlerinden birine 9000 TL, diğerineyse 7000 TL tazminat hakkı verilmiştir. Ancak ücretler düşük bulunduğundan dolayı Yargıtay kararı bozmuştur.